گـَبه یا قالیچه خِرسک فرشی از جنس قالی است که معمولاً در اندازه کوچک توسط عشایر لر و قشقایی بافته میشود.
گبه پرزهای بلند دارد و در بافت آن شمار پود بیشتری به کار میرود که تاثیر چشمگیری بر نرمی گبه میگذارد. تعداد پود برخی از گبهها گاهی از سه تا هشت پود در هر رج و بلندی پرزها گاهی تا یک سانتی متر هم میرسد.
|
گبه بافی در استان بوشهر
شاخص ترین محصول صنایع دستی استان بوشهر نوعی فرش بنام گبه است .در استان بوشهر بافندگان به دو قشر تقسیم میشوند . یک عده بافندگانی هستند که مواد اولیه را به سرمایه خوشان تهیه میکنند و می فروشند که از وضعیت اقتصادی خوبی برخوردارند . قشر دیگر به صورت دستمزدی کار میکنند و مواد اولیه را از سایر منابع تحویل میگیرند.
سابقه تاریخی گبه بافی در استان بوشهر
سابقه تاریخی : در هر جاکه دام وجود داشته است ، انسان به کاربرد پشم گوسفند پی برده و بعدها بافت گبه و گلیم درهمان مناطق معمول شده است ، روستای شول قدمت دیرینه در گبه بافی دارد. بعد از آن سرمک ، رود فاریاب ، ده کهنه و غیره
مشخصات یک گبه مرغوب
- دار محکم باشد .
- چله کشی به خوبی انجام شده باشد .
- گره باید محکم زده شود .
- شانه به خوبی زده شود .
- نخی را که بعد از گره زدن میبافند ، به اصطلاح زنجیری ، که درروستای شول به آن تپ کو میگویند به خوبی بافته شود و روی آن شانه زده شود .
نقوش و رنگهای گبه در استان بوشهر
در این منطقه طرح ها بیشتر الهام گرفته از طبیعت است که در محل زندگی آنان وجود دارد ، مانند نقش بز ، پرنده و درخت که در قالی و گبهها دیده میشود . ممکن است به صورت طرح بندی باشد ، یعنی یک قطعه از طرح در سر تا سر فرش چه در طول چه در عرض تکرار شده باشد . طرح هندسی هم در بافتهها یشان دیده میشود گبههای این مناطق صادراتی هستند و برای کشورهای اروپایی سفارش میگیرند . گبــههای امروزی با استفاده از طـرح ها و نقش های که به بافندگان داده میشود آماده میشود و طرح ها اصالت دیرین را ندارند . در گذشته همه گبهها به رنگ خود پشم بافته میشد و رنگ دیگری نداشت .
نقش های گبه در روستای شول
- نقش دو لوزی سماور
- نقش وسط چنگ
- ماه و آفتاب
- نقش حسین خانی
- نقش کنگرهای
- چنگ
- قلیونی (محل اتصال دو لوزی را قلیونی میگویند)
- نقش چنار
- بغل خوسی
- نقش ساده شده حیوان مانند نقش آهو که به آن شکال میگویند .
نقش های موجود در روستای کلمه
- ناظم
- گل حاشیه و چهار شاخه
- سراب
- نقش بلبل
- نقش تجریهٔ حیوان
- نقش کبک روی کوه
- نقوش شطرنجی